Ławnicy

Ławnik jest niezawodowym członkiem składu orzekającego sądu, stanowiącym czynnik społeczny w wymiarze sprawiedliwości. Udział obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości zagwarantowany jest w art. 182 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Ławnicy w zakresie orzekania są niezawiśli i tak jak sędziowie zawodowi podlegają tylko Konstytucji i ustawom. Przy rozstrzyganiu spraw ławnicy mają równe prawa z sędziami. Ławnik nie może jednak przewodniczyć rozprawie i naradzie, jak również wykonywać czynności poza rozprawą.

Ławników wybierają rady gminy, których obszar jest objęty właściwością danego sądu.

Kandydatów na ławników mogą zgłaszać radom gminy prezesi właściwych sądów, stowarzyszenia, inne organizacje społeczne i zawodowe, zarejestrowane na podstawie przepisów prawa, z wyłączeniem partii politycznych, oraz co najmniej pięćdziesięciu  obywateli mających czynne prawo wyborcze, zamieszkujących stale na terenie gminy dokonującej wyrobu.

Kadencja ławników trwa cztery lata kalendarzowe następujące po roku,
w którym dokonano wyborów.

Status ławnika uregulowany został w:

Ustawie z dnia 27 lipca 2001 roku – Prawo o ustroju sądów powszechnych
( Dz. U. z 2001 Nr 98, poz.1070 ze zm.),

Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 sierpnia 2002 roku w sprawie określenia wzoru stroju urzędowego sędziów i ławników sądów wojskowych ( Dz. U. z 2002, Nr 148, poz. 1234),

Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości  z dnia 31 stycznia 2006 roku w sprawie sposobu wyboru, składu i struktury organizacyjnej, trybu działania oraz szczegółowych zadań rady ławniczej ( Dz. U. z 2006 Nr 23, poz. 174),

Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości  z dnia z dnia 9 czerwca 2011  roku w sprawie sposobu postępowania z dokumentami złożonymi radom gmin przy zgłaszaniu kandydatów na ławników oraz wzoru karty zgłoszenia(Dz. U. z 2011 Nr 121, poz. 693).